Το πρόγραμμα LIFE χωρίζεται σε δύο σκέλη: ένα για το περιβάλλον και ένα για τη δράση για το κλίμα.
Το σκέλος δράση για το κλίμα περιλαμβάνει επίσης δύο υποπρογράμματα:
a. Μετριασμός και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
b. Μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας
Τα έργα που χρηματοδοτούνται εμπίπτουν στις εξής κατηγορίες:
Η χρηματοδότηση της ενεργειακής μετασκευής των κτηρίων και η πρόσβαση σε ελκυστική και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση είναι ένα από τα κύρια εμπόδια για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, λόγω των απαιτούμενων επενδύσεων που κυμαίνονται από 200 έως 1.200 ευρώ/τ.μ. Οικονομικά κίνητρα, όπως επιχορηγήσεις, εγγυήσεις ή επιδοτούμενα δάνεια για ενεργειακή ανακαίνιση, είναι χρήσιμα εργαλεία για τη στήριξη των ιδιοκτητών ακινήτων στη λήψη της απόφασης για αυτήν την επένδυση.
Οι προμηθευτές ενέργειας εισπράττουν τις δόσεις εξόφλησης ενός δανείου μέσω των λογαριασμών ενέργειας. Αξιοποιεί τη σχέση που υφίσταται μεταξύ ενός οργανισμού κοινής ωφέλειας και του πελάτη της, προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για επενδύσεις βιώσιμης ενέργειας.
Η τοπική αυτοδιοίκηση (ή οι υπηρεσίες της) μπορούν να εκδίδουν πράσινα ομόλογα για τη χρηματοδότηση των έργων βιώσιμης ενέργειας. Ένα πράσινο ομόλογο μπορεί να λειτουργεί ως κανονικό ομόλογο, το οποίο αντιπροσωπεύει δάνειο το οποίο επιστρέφεται με τόκο, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ομολόγου. Τα εν λόγω ομόλογα μπορούν να καταστούν ελκυστικά μέσω φοροαπαλλαγών.
Η ΕPC είναι μια συμβατική συμφωνία μεταξύ ενός δικαιούχου και μιας Εταιρείας Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) σχετικά με βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης ή εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Συνήθως, μια ΕΕΥ υλοποιεί τα μέτρα και προσφέρει την τεχνογνωσία και την παρακολούθηση καθ' όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Ουσιαστικά, η ΕΕΥ δεν λαμβάνει την πληρωμή εάν το έργο δεν επιφέρει την αναμενόμενη εξοικονόμηση/παραγωγή ενέργειας.
Μια πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης αντλεί πόρους από διάφορους παράγοντες, αξιοποιώντας τις περισσότερες φορές μια διαδικτυακή πλατφόρμα. Η συμμετοχική χρηματοδότηση έργων για τη βιώσιμη ενέργεια και το κλίμα αποτελεί φυσική προέκταση του μοντέλου των συνεταιρισμών πολιτών σε ακόμη μεγαλύτερες κοινότητες. Με τη βοήθεια του διαδικτύου, η συμμετοχική χρηματοδότηση μπορεί να αντλήσει υποστήριξη από ανθρώπους από διαφορετικές χώρες και να φτάσει σε διεθνές επίπεδο.
Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί (μια υποκατηγορία των ενεργειακών κοινοτήτων) προβλέπονται από τη νομοθεσία της ΕΕ: Οι Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ) σύμφωνα με το Άρθρο 22 της οδηγίας RED II και οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών (ΕΚΠ) σύμφωνα με το Άρθρο 16 της οδηγίας για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Δανειακή Διευκόλυνση του Δημόσιου Τομέα συμπληρώνει τους άλλους δύο πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) και το ειδικό καθεστώς δίκαιης μετάβασης στο πλαίσιο του InvestEU. Βοηθά στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα στα εδάφη που πλήττονται περισσότερο, όπως προσδιορίζονται στα εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης.
Tο Ταμείο InvestEU είναι ένα μέσο που βασίζεται στην αγορά και προσανατολίζεται στη ζήτηση, με ιδιαίτερη έμφαση στις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ. Στηρίζει τα παρακάτω 4 σκέλη πολιτικής:
• Βιώσιμες υποδομές
Χρηματοδότηση έργων στους τομείς της βιώσιμης ενέργειας, της ψηφιακής συνδεσιμότητας, των μεταφορών, της κυκλικής οικονομίας, των υδάτων, των αποβλήτων, άλλων περιβαλλοντικών υποδομών κ.λπ.
• Έρευνα, καινοτομία και ψηφιοποίηση
Δικαιούχοι
Τοπικές/Περιφερειακές αρχές > 75.000 κατοίκων
Συμμετέχουσες χώρες
EU-28 και άλλες χώρες (π.χ. Τουρκία, Μαυροβούνιο, Ουκρανία)
